- Nederlands
De uitbraak van blauwtong in Frankrijk zorgt voor onrust in de melkveesector. Het virus, dat in 2012 nog verdwenen leek uit Nederland, keerde in 2023 terug en kan grote schade veroorzaken bij melkkoeien. Nu het aantal besmettingen momenteel in Frankrijk snel stijgt, kijken melkveehouders in België en Nederland met spanning toe.
Blauwtong wordt overgebracht door kleine stekende muggen, de zogeheten knutten. Bij koeien kan het leiden tot hoge koorts, veel speekselen, zwelling van bek en tong, kreupelheid en een duidelijke daling van de melkproductie. De ernst van de symptomen verschilt per koppel, maar de impact op productie en vruchtbaarheid kan groot zijn. In Nederland geldt een meldplicht: bij verdenking op blauwtong moet de veehouder dit direct melden bij de NVWA.
Volgens Jessie Hesseling, dierenarts bij AHV begint de aanpak van blauwtong lang voordat het virus toeslaat. Een goed functionerend immuunsysteem helpt de koe om een infectie beter door te komen. Dat is bij hoogproductieve melkkoeien geen vanzelfsprekendheid: veel energie gaat naar melkproductie, terwijl in de zomer hittestress de voeropname vermindert en extra druk legt op de afweer.
Kalveren verdienen bijzondere aandacht. In de eerste vier weken zijn ze volledig afhankelijk van de afweerstoffen in de biest. Goed droogstandsmanagement bij de koe is daarom cruciaal. Ook het spenen is een kwetsbaar moment, omdat het gepaard gaat met stress en verminderde weerstand.
Vaccinatie kan helpen, maar biedt geen garantie. De effectiviteit hangt af van de conditie van het dier én van het virus zelf. Wanneer de gezondheid van de koe onder druk staat, of als het veldvirus van serotype verandert, kan de bescherming afnemen.
Omdat knutten slecht tegen wind kunnen, helpt goede ventilatie in de stal zowel tegen verspreiding van het virus als tegen hittestress. Overdag weiden kan een voordeel zijn, omdat de mugjes vooral in de schemering actief zijn. Vermijd natte percelen en stilstaand water in de buurt van het koppel.
Rust en energie belangrijk bij een besmette koe
Wordt een koe ziek, dan is vreten het allerbelangrijkste om de stofwisseling en weerstand op peil te houden. Extra energie en ondersteuning van de pens en lever kunnen het herstel versnellen. Een rustige, schone plek, vers voer en veel fris water zijn onmisbaar.
Aandacht voor vruchtbaarheid in de herstelperiode
Op korte termijn zie je in eerste instantie melkverlies. Blauwtong kan op langere termijn vruchtbaarheidsproblemen veroorzaken en leiden tot vroeggeboortes. Koeien die later drachtig worden of conditieverlies hebben opgelopen, verdienen extra ondersteuning in de droogstand. Zo kan schade in de volgende lactatie worden beperkt.
Melkveehoudster Corrie besloot tijdens de eerste signalen dat blauwtong rondging direct in te grijpen. “We startten met een onderhoudsdosering AHV Booster Powder via de voermengwagen: tien gram per koe, twee weken lang. Daarna twee à drie keer per week zolang het virus rondging.” Bij koeien met klachten werd individueel bijgestuurd met een Booster en een Aspi Tablet. “Je zag dat ze zich fitter voelden en sneller herstelden. De melkproductie bleef op peil, terwijl ik hoorde dat op andere boerderijen liters melk verloren ging. Ook de vacht en alertheid bleven goed, dat zegt veel over hun weerstand.”
